THẦY VÀ TRÒ TRƯỜNG TIỂU HỌC VÀ TRUNG HỌC CƠ SỞ VÂN TRƯỜNG SẴN SÀNG THỰC HIỆN CHƯƠNG TRÌNH THAY SÁCH GIÁO KHOA LỚP 1

 Lớp 1 là căn bản, căn bản có vững chắc thì những lớp sau phổ thông mới phát triển vững chắc. Hay nói cách khác, lớp 1 – nền móng, cần xây dựng vững chắc.

         Theo lộ trình, chương trình GDPT 2018 đã áp dụng với lớp 1 năm học 2020 – 2021. Các em học sinh lớp 1 sinh năm 2014 là khóa học đầu tiên tiếp cận SGK mới.

            Xác định đây là nhiệm vụ quan trọng, đội ngũ cán bộ giáo viên trường TH & THCS Vân Trường trăn trở: “Làm thế nào để đạt được nền móng cho học sinh lớp 1 năm học này?”    “ Làm thế nào để các em học mà vui, vui mà học?”. Những trăn trở đó đã được lãnh đạo nhà trường, đội ngũ giáo viên tiếp cận chương trình thay SGK lớp 1 hành động tích cực ngay từ khi Bộ giáo dục triển khai.

            Trước hết, giáo viên hiểu được chương trình GDPT mới theo định hướng phát triển phẩm chất và năng lực của hoc sinh với 5 phẩm chất chủ yếu và 10 năng lực cốt lõi cần phát triển.

5 phẩm chất và 10 năng lực cốt lõi của học sinh cần đạt được

            Trong chương trình mới việc đánh giá học sinh dựa trên phẩm chất và năng lực được qui định trong chương trình tổng thể và chương trình môn học, hoạt động giáo dục chứ không phụ thuộc vào nội dung, kiến thức trong SGK. Do vậy kiến thức trong SGK chỉ là tài liệu dạy học để hình thành phẩm chất và năng lực của học sinh. Ví dụ: đánh giá học sinh lớp 1 khi kết thúc học kì 1 môn Tiếng Việt, giáo viên sẽ yêu cầu học sinh đọc được 30 tiếng / phút.

            Ngay từ đầu năm học nhà trường tổ chức họp phụ huynh học sinh, giúp phụ huynh hiểu được học sinh lớp 1 học chương trình GDPT mới có nhiều thay đổi mà các bậc phụ huynh cần biết.

            + Giảm số lượng môn học: có 7 môn học là hoạt động giáo dục bắtt buộc với học sinh bao gồm: Tiếng Việt, Toán, Đạo đức, Tự nhiên và xã hội, Giáo dục thể chất, Nghệ thuật ( Âm nhạc và Mĩ thuật), Hoạt động trải nghiệm. So với trước đây, số môn học đã được giảm tải   (trước đây học sinh lớp 1 phải học 10 môn).

            Các nội dung giáo dục và số tiết qui định như sau:

            + Thống nhất học 2 buổi trên ngày, mỗi ngày bố trí không quá 7 tiết, mỗi tiết 35 phút.

            + Chương trình học giảm lý thuyết, thiên về trải nghiệm. Ngay từ lớp 1 học sinh sẽ được học về các hoạt động trải nghiệm và đây được coi là  hoạt động giáo dục bắt buộc. Cụ thể học sinh được học một số việc tự chăm sóc bản thân, sắp xếp nhà cửa gọn gàng, làm quen với bạn mới, thiết lập mối quan hệ với hàng xóm.

            Giáo viên cốt cán được nhà trường chọn đi tập huấn tại Bộ giáo dục. Sau khi tập huấn xong, giáo viên cốt cán hỗ trợ đồng nghiệp hoàn thành các mođun học tập đúng thời gian qui định.

Ban giám hiệu nhà trường thành lập hội đồng chọn SGK mới ngay trong dịp hè. Hội đồng chọn SGK theo phương châm:” Hãy đọc sách theo cách của trẻ”.

            Đối với sách giáo khoa môn Tiếng Việt, trường thống nhất chọn bộ sách ” Cánh diều”, do bộ sách Tiếng Việt này có phần giảm tải, nhẹ nhàng hấp dẫn với trẻ. Đối với SGK môn Toán, trường chọn bộ ” Cùng học và phát triển năng lực” do nội dung giảm hơn so với chương trình hiện hành. Trong các cuốn sách, phần bài tập được thể hiện bằng tranh, trẻ sẽ đọc được cả chữ lẫn tranh và làm bài tập bằng việc đánh dấu và nối. Việc này không làm mất nhiều thời gian của trẻ mà khiến trẻ học nhanh, hứng thú.

            Việc bắt đầu sử dụng SGk lớp 1 được thực hiện song song với việc dạy học trở lại sau thời gian học sinh nghỉ học phòng chống dịch Covid 19 thầy và trò nhà trường tích cực thực hiện chương trình thay SGK lớp 1. Chương trình với học sinh lớp 1 chú trọng nghe, nói, đọc, viết giúp trẻ hình thành ngôn ngữ một cách toàn diện. Mỗi lần thay đổi chương trình SGK mới sẽ có tác động đến toàn xã hội trong khoảng thời gian dài và nó ảnh hưởng trực tiếp đến nguồn nhân lực của đất nước. Việc thay đổi là tất yếu, nếu học sinh tiếp cận khó khăn thì có sự hỗ trợ của giáo viên. Phương pháp giảng dạy của giáo viên cũng sẽ linh hoạt để giải quyết các vấn đề mà phụ huynh lo lắng.

            Đến thời điểm này chương trình SGK mới lớp 1 đã được thực dạy 5 tuần với nhiều ý kiến trái chiều, nhiều băn khoăn, lo lắng từ phía phụ huynh. Là giáo viên lớp 1 lâu năm tôi nhìn nhận: Chương trình hiện hành đã tồn tại ít nhất 20 năm, do vậy phụ huynh cảm thấy quen thuộc, nhưng giáo dục cần phải tiến lên chứ không phải dậm chân tại chỗ. Lúc mới tiếp cận SGK tôi không khỏi lo lắng trong 1 tiết sao có thể dạy tới 4 vần. Nhưng sau khi tập huấn, việc dạy 2, 3 hay 4 vần không phải là vấn đề mà quan trọng là giáo viên nắm được phương pháp để dạy. Ví dụ: Ở môn Tiếng Việt của bộ sách Cánh diều. Trước đây, nếu học âm “o” học sinh chỉ biết từ co thì bây giờ học sinh có thể viết được những tiếng khác có âm “o” như tò, mò, no...Vì vậy học sinh biết được thực tế qua mỗi bài học, mở rộng vốn từ nhiều hơn. Hay ở môn Toán, các bài đã học về phải, trái, trước, sau, ở giữa, số 1, 2, 3 thì SGK mới có nhiều ưu điểm hơn. Nếu như trước đây giáo viên dạy kiến thức trước thì nay học sinh được khám phá, giáo viên theo dõi và hướng dẫn nên các em rất vui.

           Ngoài việc chỉ đạo sát sao, nhà trường khắc phục mọi khó khắn quan tâm và tạo điều kiện tốt nhất cho giáo viên và học sinh lớp 1 thực hiện chương trình thay SGK mới: Mỗi lớp 1 được bố trí một phòng học khang trang, sáng, sạch, ấm về mùa đông, thoáng mát về mùa hè... Ban giám hiệu tích cực dự giờ thăm lớp, đưa các hoạt động dạy và học của giáo viên và học sinh lớp 1 lên trang website của nhà trường, tổ chức sinh hoạt chuyên môn thường xuyên. Giáo viên chủ nhiệm thành lập nhóm zalo kết nối cùng phụ huynh, chia sẻ việc học tập thường xuyên, liên tục. Đội ngũ giáo viên lớp 1 được tập huấn các chuyên đề do huyện, trường, tự học online…, sẵn sàng đồng hành cùng các em học sinh lớp 1.

Sau 5 tuần thực học chúng tôi cảm nhận chương trình SGK lớp 1 đã thực sự làm cho các em thích thú, say mê khám phá. Hàng ngày đến lớp, thấy các em chuẩn bị SGK sẵn sàng, nhìn tranh, đọc chữ, tập kể chuyện theo tranh, ghép và nối chữ, số...người giáo viên lớp 1 như tôi cảm thấy ấm lòng và ghi nhận từng sự tiến bộ nhỏ nơi các em. Mỗi ngày đến trường với các em thực sự đã là một ngày vui.

            Tôi tin tưởng rằng dưới sự chỉ đạo sáng suốt của Ban giám hiệu nhà trường, sự say mê giảng dạy của giáo viên, sự hứng thú học tập của học sinh, sự đồng hành của các bậc phụ huynh, chắc chắn chương trình GDPT 2018 bắt đầu từ lớp 1 của trường TH &THCS Vân Trường sẽ giành thắng lợi, là tiền đề cho việc thực hiện chương trình GDPT những năm tiếp theo.

                              Tác giả: Nguyễn Thị Mến - Trường TH&THCS Vân Trường